︎

Wat is een Blended Learning reflectietool?
Welke zijn passend voor je eigen situatie?

Wat is een Blended Learning reflectietool?

Een Blended Learning reflectietool geeft instellingen en docenten inzicht in welke mate ze blended onderwijs faciliteren en ondersteunen. Innovatie van het onderwijs gebeurt niet alleen in de klas, maar is ingebed in de context van een instelling. Een tool kan over verschillende niveaus een uitspraak doen, zoals een les, een vak, curriculum of complete organisatie.

Doel en gebruikers



Een doel van een reflectietool kan zijn om de huidige prestaties of de volwassenheid van een team of organisatie te meten en er samen op te reflecteren. Dit kan interessant zijn voor verschillende gebruikers zoals een docent, onderwijsontwikkelaar, technisch beheerder, maar ook bestuurders en beleidsmakers.

Het inzicht helpt bij het ontwikkelen van Blended Learning en checkt of de bestaande innovaties passend zijn. Ook kan het bijdragen aan het vaststellen van (gewenste) volwassenheidniveaus, wat richting geeft bij het opstellen van een begroting. Bij het kiezen van een tool moet het doel vooraf worden vastgesteld.
Reflectie is een middel, geen doel op zich. Dit begint met het formuleren van een vraagstuk en een gesprek over de meerwaarde voor de organisatie. Eén tool is wellicht onvoldoende, verschillende assessments kunnen elkaar aanvullen. Voor een compleet overzicht, zie deze pagina.

Hoe kies je een reflectietool?



Docent

Een docent wil een eenvoudig toe te passen tool, zonder al te veel voorbereidingstijd. Zelfstandige uitvoering of met een team moet beide mogelijk zijn.Na afloop weet de docent waar hij staat ten opzichte van de mogelijkheden. Het levert inzicht in de verbeter of ontwikkel-mogelijkheden in het kader van docentprofessionalisering. De uitvoering moet niet te veel tijd kosten.

Aanbeveling

Manager

Het management beïnvloedt het onderwijsproces door het scheppen en faciliteren van randvoorwaarden. Dit doet men door praktische en organisatorische zaken op orde te hebben. Gedrag en prestaties van hun teamleden kunnen effectief worden beïnvloed op verschillende niveaus. Er kan hier een onderscheid worden gemaakt tussen managen en leiderschap: managen is het aansturen op organisatorisch en praktisch niveau; leidinggeven gebeurt op een meer interpersoonlijk niveau. Bij de toepassing van een reflectietool moet rekening gehouden worden met criteria voor praktische en organisatorische zaken en criteria voor interpersoonlijke zaken.

Aanbeveling

Beleidsmedewerker / O&O

Genoemde meetinstrumenten spreken nagenoeg allemaal meerdere niveau’s aan. Vanuit beleidsperspectief is met name het macroniveau interessant. Vanuit O&O is het dan ook goed om de samenwerking met kwaliteitszorg te zoeken en te kijken naar de instrumenten die een kwaliteitscyclus in zich hebben. Tempo kan een rol spelen in de keuze en gebruik van de uitkomsten, is het voor de korte of lange termijn? Kan er met een tool verbinding worden gelegd met het instellingsprogramma? En hoe worden uitkomsten gevisualiseerd en vervolgens gedeeld binnen de eigen opleiding of faculteit?

Aanbeveling


* De blogs van de HAN zijn de moeite waard
Digitally Enhanced Learning self-assessment scans en de HAN Blended Learning Readiness Scan

EMBED



Het European Maturity model for Blended EDucation (EMBED) is een voorbeeld van een volwassenheidsmodel. Het model biedt enerzijds inzicht in de complexiteit van het toepassen van Blended Learning als onderwijsontwerpmodel, anderzijds biedt het model indicatoren waarmee een opleiding kan inschatten waar een vak, programma of de instelling staat. Deze informatie kan worden gebruikt om te bepalen hoe een hoger niveau bereikt kan worden.

Integrale bewegingssensor



De integrale bewegingssensor, ontwikkeld vanuit het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT, heeft als doel om op verschillende niveaus in de organisatie (CvB, HRM, docenten, leidinggevenden, etc.) een inhoudelijk gesprek over onderwijsinnovatie met ICT te voeren. Bewustwording van nut en noodzaak staat hierbij centraal. Het accent van zo’n gesprek ligt sterk op het faciliteren en professionaliseren van docenten. In een organisatie kan de focus sterk gericht zijn op de docent die aan zet is. Deze scan staat daarom voor een integrale aanpak van onderwijsinnovatie met ICT. Het uitvoeren van de scan heeft vooral meerwaarde als het gedaan wordt voor de hele organisatie, in plaats van voor een individuele opleiding.


Next level learning


Vanaf 2019 werkt de Hogeschool van Amsterdam (HvA) met de digitale leeromgeving Brightspace. Deze digitale leeromgeving groeit door een proces van continue verbetering. De kwaliteitsscan Next level learning (van de HvA) voorziet hierin. De website bevat 40 stellingen die na het invullen een handvat geven om de eigen Brightspace-course te verbeteren. De scan kan samen met collega’s digitaal of als kaartspel worden ingevuld. Bij het herhaaldelijk toepassen van de scan worden de meeste resultaten geboekt, dit leidt tot een grote bijdrage aan docentprofessionalisering en kleine innovaties binnen het onderwijs.

BL readiness scan



Vanaf 2019 werkt de Hogeschool Arnhem Nijmegen met een eigen Blended Learning Readiness Scan. In dit instrument zijn onderdelen van andere reflectietools en aanbevelingen vanuit onderzoek, samengevoegd tot een eenvoudige scan.  Er wordt op 3 niveaus gescoord op de thema’s: visie, facilitering, professionalisering en ondersteuning docenten, betrokkenheid docenten en managers, kennisuitwisseling, evaluatie en kwaliteit. De HAN beveelt een combinatie van meerdere tools aan, dit levert de meeste inzichten op.

Blended Learning
Planning Workbook



Edgenuity, een Amerikaans bedrijf wat zich richt op Blended Learning, heeft handige checklists gemaakt. Door simpel af te vinken creëer je snel een overzicht. Er zijn lijsten voor Blended Learning in relatie tot verschillende onderwerpen: implementatie, resultaatgebieden van een onderwijsinstelling, student perspectief, personeelsbeleid voor Blended Learning, docentprofessionalisering, technologische randvoorwaarden, locatiegebonden randvoorwaarden, kosten en evaluatiecriteria. Kortom, zeer uitgebreid en informatief. 

Thema overzicht



Onderzoeker Volungevičienė en collega’s noteerde in 2021 maar liefst 20 reflectietools in een onderzoek naar “self-assessments for digitally enhanced learning and teaching” (DELT). Uit deze literatuurstudie kwam geen enkele tool als perfect uit de bus. Er zijn simpelweg te veel verschillende doelen en type gebruikers. Maar het leidde wel tot mooie criteria waaraan een Blended Learning reflectietool moet voldoen. Deze criteria vind je terug in de tabel met een overzicht van handige reflectietools, onderaan deze pagina.

Welke thema’s komen er aan bod bij vier uitgebreide BL-reflectie tools? Bekijk het in dit overzicht.
Next level learning is buiten beschouwing gelaten omdat dit zich voornamelijk richt op course ontwerp van een digitale leeromgeving.



Voor meer informatie over de thema’sz zie het artikel van:
Volungevičienė, A., Brown, M., Greenspon, R., Gaebel, M., Morrisroe, A. (2021) Developing a higher performance digital education ecosystem. Institutional self-assesment instruments.
Hogeschool van Amsterdam — Magazine